Uitkeringen
Uitkeringen zijn in Nederland ingesteld om inwoners een bestaan te garanderen. Er zijn veel soorten uitkeringen en te veel om hier op te nemen. Sites van UWV,Sociale Verzekeringsbank of Gemeenten kunnen meer en actuelere gegevens geven. De meest voorkomende uitkeringen behandelen we hier. Voor uitzonderingen en bijzondere regelingen verwijzen we naar externe websites. Zie ook de Infokaart en het Beoordelingsschema voor alle soorten uitkeringen en voorzieningen om te bepalen waar iemand recht op kan hebben.
De normbedragen van uitkeringen veranderen in het algemeen één keer en in sommige gevallen twee keer per jaar. Ook de regels om toegelaten te worden wijzigen regelmatig. In dit bestand dat je kunt downloaden staan alleen algemeen geldende brutobedragen. In de toelichting hieronder wordt, indien aanwezig, verwezen naar rekentools waarmee je de bedragen kunt berekenen die specifiek voor je klant van toepassing zijn. |
Uitkeringen uitgevoerd door het UWV
WW
Dit is een uitkering indien iemand onvrijwillig en niet verwijtbaar werkloos is geworden. De duur is afhankelijk van het arbeidsverleden (maximaal twee jaar) en de hoogte van de uitkering is afhankelijk van het inkomen over de laatste 13 maanden voorafgaand aan het ontslag. Bij WW wordt niet gekeken naar het Eigen Vermogen van de werknemer of eventuele andere inkomens in een gezin. De aanvraag voor WW kan worden gedaan via de website van het UWV. De uitkering is een nabetaling, wat betekent dat de eerste maand na ontslag de ex-werknemer geen inkomen heeft. De verplichtingen van degene die in de WW zit zijn: sollicitatieplicht, accepteren van passend werk en iedere maand een inkomensopgave doen over eventuele inkomsten in de afgelopen maand. Meer info over WW is hier te vinden.
IOAW
Als iemand is geboren vóór 1 januari 1965 kan hij in aanmerking komen voor een IOAW-uitkering. Voorwaarden hiervoor zijn:
- Na het 50e jaar werkloos zijn geworden en
- daarvoor recht hebben gehad op een WW- of WGA-uitkering.
De IOAW-uitkering is een aanvulling op het (gezins)inkomen tot bijstandsniveau. Op de site van de Rijksoverheid is meer informatie hierover te vinden. Uitvoeringsorganisatie is het UWV.
Wajong
Wajong is voor mensen die voor hun 18e of tijdens een studie een ziekte of handicap hebben. Door deze ziekte of handicap kunnen zij nooit meer werken. Het is een uitkering voor het leven waarop steeds kan worden teruggevallen. Dus veronderstel dat iemand met een Wajonguitkering gaat werken en hierna zijn baan verliest, dan valt deze terug op de Wajong.
Voorwaarden voor toegang tot de Wajong
Je hebt recht op Wajong als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:
- De klant heeft op de dag dat hij 18 jaar wordt een ziekte of handicap
- De klant kreeg na zijn 18e en voor de dag dat hij 30 jaar werd een ziekte of handicap. In het jaar voordat de klant de handicap kreeg, volgde deze minimaal zes maanden een opleiding.
Beoordeling
Beoordeling vindt plaats door het UWV.
Verschillende regelingen
De Wajong is nogal aan wijziging onderhevig:
- Er is de Oude Wajong voor klanten die voor 1-1-2010 instroomden in de Wajong
- Er is de Wajong 2010 voor klanten die tussen 1-1-2010 en 1-1-2015 instroomden in de Wajong
- Er is de Wajong 2015 voor klanten die na 1-1-2015 instroomden in de Wajong
Deze regelingen worden in de loop van de tijd gelijk getrokken en het recht op de regeling blijft dus bestaan, zolang je geen AOW ontvangt. Voorwaarde is wel dat je in Nederland verblijft en probeert inkomen te verwerven. De uitkering bedraagt 75% van het minimumloon.
Meer informatie en wijziging per 1/1/2021
Per 1/1/2021 geldt dat de Wajong wordt gegarandeerd onder meer als de klant:
- Gaat studeren
- Gaat werken. In dat geval blijft het recht op Wajong bestaan en geldt dat van iedere verdiende euro de klant tenminste € 0,30 mag behouden.
Meer informatie over deze wijziging is hier te vinden.
Rekenhulp voor de hoogte van de Wajong-uitkering.
Meer informatie over Wajong is hier te vinden:
WIA / WGA / IVA (Voorheen WAO)
Indien iemand die werkt om gezondheidsredenen niet of minder kan werken gedurende meer dan twee jaar, kan hij een Uitkering wegens ziekte aanvragen. Hierbij staat het opvangen van het inkomensverlies als gevolg van ziekte centraal. De regeling lijkt qua criteria (Eigen Vermogen bijvoorbeeld) op de WW, met dit verschil dat er geen maximale duur aan de uitkering verbonden is. De site van het UWV heeft uitgebreide informatie over WIA/WGA/IVA. Gezien de complexiteit kan daar meer informatie worden gevonden.
Is de WIA-uitkering niet toereikend, dan is er vanuit het UWV onder voorwaarden een toeslag mogelijk.
Uitkeringen uitgevoerd door de gemeente
Bijstand/Uitkering participatiewet
Indien er geen inkomen is of recht op een andere uitkering, kan bijstand worden verleend op grond van de Participatiewet. Er is geen maximale duur aan de bijstand en de hoogte van de uitkering wordt vastgesteld op het sociaal minimum en is afhankelijk van de samenstelling van het gezin op basis van het begrip voordeurdelersregeling/kostendelersnorm. Dit laatste betekent (meestal) dat de bijstandsuitkering lager wordt, als er één of meer volwassenen achter een zelfde voordeur wonen. Wat de andere volwassene aan inkomen/vermogen heeft, speelt geen rol. Er wordt dus puur gekeken naar het aantal volwassenen. Wonen er twee of meer mensen met een bijstandsuitkering achter een zelfde voordeur, dan gaat voor beiden de uitkering omlaag. Voor meer info over kostendeling en de kostendelersnom klik hier en hier voor de concrete uitkeringsbedragen voor kostendelers. Verder wordt bij een bijstandsuitkering wel gekeken naar het spaargeld c.q. het maximale eigen vermogen voor een uitkering of eventuele andere inkomens van degene die de uitkering ontvangt.
Individuele inkomenstoeslag
Mocht je al langere tijd op een (zeer) laag inkomen zitten dan kun je bij de gemeente een aanvraag indienen voor individuele inkomenstoeslag. Dit is een uitkering ineens. De voorwaarden die hier in ieder geval aan gesteld worden zijn:
- Ouder dan 21 jaar en jonger dan de AOW gerechtigde leeftijd,
- Weinig inkomen of vermogen,
- De kans op een baan is klein.
Per gemeente kunnen daarnaast nog aanvullende voorwaarden worden gesteld. Voor meer informatie kijk op de lokale pagina's of deze pagina van de rijksoverheid.
Hoogte van de uitkeringen
De bedragen van de uitkering vind je hier:
Bijzondere regelingen
Mocht de uitkering onvoldoende zijn voor specifieke uitgaven (bijvoorbeeld de kosten van een bewindvoerder of medische kosten die niet vergoed worden door de zorgverzekering), dan kan een beroep worden gedaan op speciale regelingen zoals bijzondere bijstand, extra ondersteuning in verband met kinderen, etcetera. Iedere aanvraag wordt afzonderlijk beoordeeld op noodzaak. Op deze pagina staat welke aanvullende regelingen er per gemeente zijn.
Uitvoering per Gemeente
Kijk hier voor de lokale situatie in jouw gemeente:
- Katwijk
- Noordwijk
- Zoetermeer
Verstrekking van uitkeringen
Iedere gemeente heeft een eigen manier voor het aanvragen van een uitkering. De aanvraag voor een bijstandsuitkering kan worden gedaan bij de gemeente waar de aanvrager staat geregistreerd. De uitkering gaat in op de datum van aanvraag (indien deze wordt toegekend). De verplichtingen van degene die in de bijstand zit, zijn onder meer: sollicitatieplicht, accepteren van elk werk, iedere maand een inkomensopgave doen over eventuele inkomsten in de afgelopen maand en de plicht in ruil voor de uitkering iets terug te doen. Een uitgebreidere lijst met criteria is hier te vinden. Gemeenten vullen dit echter elk voor zich op een andere manier in
Uitkeringen uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank
AOW
Iedere geregistreerde inwoner van Nederland heeft recht op AOW. De hoogte is afhankelijk van het aantal jaren dat iemand in Nederland heeft gewoond. De uitkering wordt toegekend als iemand de AOW gerechtigde leeftijd heeft bereikt en de hoogte van het bedrag is afhankelijk van de gezinssituatie (per persoon):
- alleenstaand: 70% van het minimumloon,
- samenwonend of getrouwd: 50% van het minimumloon per persoon.
Is de uitkering lager dan het sociaal minimum (bijstandsniveau), dan kan gebruik worden gemaakt van de regeling Inkomensondersteuning die op de site van ANBO wordt toegelicht.
Kinderbijslag
Kinderbijslag wordt uitgekeerd aan de moeder van kinderen, mits (in het algemeen) in Nederland woonachtig. Deze wordt automatisch uitgekeerd in de maand volgend op het eerste volledige kwartaal, nadat een kind is geboren. Kinderbijslag wordt toegekend aan moeders tot het kind 18 jaar oud is geworden. Soms moet je zelf kinderbijslag aanvragen:
- het kind is niet in Nederland geboren
- de moeder woont in het buitenland,
- als het kind niet binnen één maand na de geboorte is aangegeven bij de gemeente.
Is er sprake van intensieve zorg voor een kind, dan kan dubbele kinderbijslag worden aangevraagd. Voor meer informatie is deze pagina van de Rijksoverheid een goed startpunt. De uitvoeringsinstantie is de Sociale Verzekeringsbank.
Tip
Met uitkeringen wordt een inkomen gegarandeerd op het niveau van het sociaal minimum. Het sociaal minimum is het bedrag dat iemand minimaal nodig heeft om van te leven. Dat bedrag is niet voor iedereen hetzelfde. De hoogte van het sociaal minimum hangt af van leeftijd en leefsituatie. De actuele bedragen zijn te vinden op de site van het UWV